گریزی به «چند خاکریز آنطرف تر»
این یک یادداشت برای یک اثر دفاع مقدس نیست و حتی یک نقد تخصصی برای یک فیلم با داستانی تاریخی و مضمونی اجتماعی ، این چند سطر توجهی به یک اثر جوان است از کارگردانی جوان.
«چند خاکریز آنطرف تر» می کوشد شما را با موضوعی بکر و خاص روبرو کند و البته که خاص بودن این موضوع با بستر خاصی که این سال ها از گروه فیلم های دفاع مقدس سراغ داریم بسیار هم داستان و همراه است. عنصر احساس و زندگی که در کالبد خشن جنگ ها روایت می شود و می کوشد طعم تلخ زیاد خواهی ها و ظلم جنگ طلبان را با نمایش مظلومان و مورد تجاوز قرارگرفتگان روایت کند.
این بار قصه روایت شده در فیلم برگ برنده ای نیز دارد یک سوژه جدید و کمتر کار شده با موضوع نوجوانان و جوانان بی سرپرستی که در مراکز شبانه روزی بهزیستی زندگی می کنند و داوطلبانه و بدون اطلاع مربیان برای دفاع از وطن عازم دفاع مقدس شده و گاه شهید، مفقود و جانباز و حتی اسیر شدند. والدین و یا سرپرستی نداشتند تا بدرقه شان کنند و به استقبالشان بیایند.آنها گروهی از جامعه ما هستند که با اشک ها و لبخندهای ما همراه بودند، دیده نشدند اما فرزندان ایران بودند.
با پریدن از روی دیوار مرکز نگهداری شبانه روزی و خروج بی اطلاع یک پسر نوجوان قصه بر روی تیتراژ شروع می شود، مارش آشنای جنگ و… ماجرایی روایت می شود با داستانی بسیار شنیده شده؛ اعزام مردانی به جبهه و ورود جوانی که بدون رسیدن به سن قانونی مشتاق حضور در کنار دلیرمردان دیگر است تا از میهنش دفاع کند.
باید گفت که در دورنمای کلی عرض احترام و ارادت گروه سازنده به افرادی که شاید مظلومترین سربازان وطن بودند، به نوبه خود ستودنی و قابل احترام است.
با اینکه بازیگری شاید پاشنه آشیل کارهای کوتاه کارگردانان جوان باشد، بودجه بسیار اندک، نوع نگاه کارگردان و کمی هم کم لطفی بزرگترها باعث می شود که استخوان دارهای بازیگری روبروی کارهای کوتاه کم تر ظاهر شوند اما با این حال « چندخاکریز آنطرف تر » چند بازیگر شناخته شده دارد که زنده یاد ابوالفضل شاه کرم در میان آنها بسیار پیشکسوت تر است.
از طرفی اتمسفر و فضای کارهای کوتاه مجال آنچنانی برای شخصیت پردازی و نمایش کامل توانمندی های بازیگری نمی دهند و قصه ها با دیالوگ های کوتاه و ریتم تند تدوین شما را از انتقال بازی های به یادماندنی محروم می کند. با این وجود گروه بازیگران این کار، تا حدی مناسب چیده و آرایش شده اند.
موسیقی تلاش می کند بار برخی از قصه را بدوش بکشد اگرچه در سینمای کوتاه داستانی دوست داریم داستان با زبان بازیگر و فضایی رئال خود را به رخمان بکشد اما این سبک از القای احساسات نیز در برخی از کارگردانی ها مسبوق به سابقه بوده است. فیلم برداری و قاب بندی ها قابل قبول هستند و تدوین مناسب و جمع و جور نیز می تواند ریتم کار را حفظ کند.
کلیدهایی که در دیالوگ های فیلم است با جملاتی نظیر :«حسین واحدانی، آچار فرانسه لشکر حمزه … » تلاش دارد به شخصیت پردازی ها کمک کند که در جاهایی هم خوب از کار درآمده اند. اگرچه شاید قصه بر اساس یک روایت مشخص از خاطرات فرزندان بی سرپرست بهزیستی روایت شده که نظایر آن را خوانده ایم.این روایت ها توسط نویسنده فیلمنامه با اندکی تغییر به چند خاکریز آنطرف تر رسیده و مثلا نامه ای که انتهای اثر از طرف بچه ها برای شهید فرستاده شده و خوانده می شود از جمله این برداشت آزاد نویسنده است. اما شالوده اصلی کار داستانی واقعی است.
مسیر پیش روی یک استعداد جوان
خسرو کریمی صاحب اثر ، کارگردان جوانی است که شاید کارهای کوتاه او را بسیاری ندیده باشند اما ورود در حوزه ساخت یک کار دفاع مقدسی با این مضمون خاص برای هر کارگردان جوانی آزمونی خطرناک است. آزمونی که او را برای ارائه یک سوژه بکر به چالش می کشد. به نظر شاید با دیدن این فیلم کوتاه مخاطب انتظار یک اوج فوق العاده احساسی از اثر دارد.
روایت مظلومیت پسر بی سرپرست که هیچ کس برایش نامه ای به جبهه نمی دهد و همین تنهایی او را مصمم می کند که از دیگران بخواهد ماموریتی خطرناک را خود انجام دهد و منجر به شهادتش …. همگی یک موقعیت عالی برای وارد کردن یک حس انقلاب در مخاطب را فراهم می کنند.
اما با وجود این شناخت مناسب کارگردان از قاب، ریتم، تدوین و استفاده از فضا و بازیگری تا حدودی نتوانسته آن احساس را در مخاطب برانگیخته کند.
شاید فوت کوزه گری همان نقطه عطفی است که باید کریمی هم آن را فرا بگیرد. فوتی که توقع شما را از او بالا می برد.
عنصر تجربه و تولید آثار بیشتر حتما به پختگی و خاص تر شدن آثار می انجامد اگرچه که میل به مطالعه بیشتر و الگو گرفتن از سبک راهبری بزرگان فیلم سازی نیز بی اثر نیست.
اگر نخواهیم خیلی سخت بگیریم کارگردان با تمام حواشی که نشنیده و نادیده می دانیم بر سر راه کارهای اینچنینی هست، تکلیف خودش را انجام داده است.
ولی امیدواریم به ساخت کارهای بهتری با موضوعاتی خاص از او و تیم کاری اش.
پرداخت به برخی فضاها بی شک نیاز به حمایت های مالی مشخص دارد و این فیلم نیز به نظر می رسد حامی مالی و احتمالا دولتی داشته است اما به نظر میاید از آنجایی که موضوعاتی از این دست بسیار جای پرداخت و ساخت آثار متنوع هستند می توان امیدوار بود که با همان بودجه های ناچیز فیلم سازی کوتاه نیز بشود آثاری خوب و فاخر را انتظار داشت.
شناسنامه اثر:
کارگردان ، تهیه کننده و مدیر فیلم برداری: خسرو کریمی
بازیگران : زنده یاد ابوالفضل شاه‌کرم، سجاد پاکزاد ، مانی رحمانی، یوسف مرادیان، عباس محبوب، محمدعلی دستی، محمدباقر صفانور، شقایق دلشاد علیرضا شیخ الاسلام و رضا احسانی
مشاور فیلم نامه : عباس حق شناس
سال تولید : ۱۳۹۸
مهربانی های شما