گام بلند تئاتر درمانی

به بهانه پایان جشنواره های منطقه ای تئاتر معلولان در سراسر کشور و واسطه جریانی که سوی یک سازمان اجتماعی در حال شکل گیری است بر آن شدم چند خطی را پیرامون این رخ داد به ظاهر هنری در آستانه برگزای پنجمین جشنواره سراسری تئاتر معلولین کشور به رشته تحریر درآورم.

از افتخارات من در این سفر حضور درکنار تنی چند از اساتید تئاتر و علوم توانبخشی ومددکاری بود که به واسطه این جشنواره ها در کنار هم برای چندمین بار فضایی تلفیقی از هنر درمانی و اجراهای حرفه ای را تجربه می کردند.

تندیس های جشنواره های منطقه ای تئاتر معلولین / کهن مهر

دکتر قطب الدین صادقی و داورانی استانی که در هر جشنواره به نظاره زحمات گروه های جوان می پرداختند در بین برگزاری یک جشنواره که تلاش دارد استاندارهای حرفه ای را به رسمیت بشناسد. نیم نگاهی نیز به توانمند سازی و تشویق هنرمندان جوانی داشتند که با وجود معلولیت هایشان به شکل جدی اصول نمایشی را تمرین و تجربه می کردند.

از همه فقدان ها و آزمون خطاهای متداول جشنوار های اینچنینی که بگذریم شاید بیش از هر چیز  بشود عمده نقاط ضعف و قوت مجریان و شرکت کنندگان را چنین بر شمرد:

در این مجال کوتاه قصد توضیح مفصل این موارد را ندارم. اگرچه تمام آن ها نیز جنبه تعمیم عمومی نداشته و در برخی از جشنواره های منطقه ای کم یا پر رنگ تر بوده اند.

شاید به واسطه حضور در سه جشنواره پایانی این دوره از تئاتر معلولین سراسر کشور، یعنی طلوع، آفتاب و خلیج فارس بتوانم دیدگاهی نچندان جامع را به عنوان یک ناظر ارائه دهم.

در گفتگوهایی که با مسئولان محترم برگزار کننده در کنار عزیزانی چون مهندس حق شناس ، کارشناسی امور هنری سازمان بهزیستی داشتیم بیش از هرچیز ضرورت برنامه ریزی دقیق تر و اصلاح برخی مفاد دستورالعمل های برگزاری به چشم می خورد.

سازمان بهزیستی کشور به عنوان یک مجموعه بزرگ خدمات رسان اجتماعی با در نظر گرفتن بخش عمده ای از وظایفش در بحث پیشگیری و توانبخشی این روزها با ورود به عرصه هنر به عنوان یک ابزار قدرتمند برای کمک به سه حوزه یاد شده، می خواهد با یک تیر چند نشان بزند.

جشنواره تئاتر که تجربه موفق خود را برای پنجمین سال پیش رو دارد در کنار جشنوار های موسیقی،رسانه اجتماعی و سینمایی می خواهد با کمک به معلولین جامعه برای خروج از انزوا و به مدد تئاتر درمانی راهی نو را به صورت یکپارچه، نهادینه و ماندگار طی کند. اگرچه در این میان حضور یک مجری دولتی برای این رخداد شاید به مثال تمامی رخدادهای هنری کشور دستخوش ناملایماتی باشد.

بودجه ، تقدم و تاخرگذاری های برنامه ای ارگان های دولتی، تغییر مدیریت و … همگی دست به دست هم می دهند که یک جشنواره دستخوش فراز و نشیب شود. شاید بد نباشد با تشکیل یک انجمن متشکل از هنرمندان معلول زیر نظر مدیران سازمان بهزیستی کشور با حمایت و سیاستگذاری کلان این راه به صورت خودجوش و پس از چندی خودگردان و به صورت متمرکز با همکاری ارگان ها و نهاد های متولی هنر از جمله حوزه هنری ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون های حرفه ای تئاتر برگزار شود.

از طرفی با رشد کمی و کیفی تئاترها و گروه های متشکل از هنرمندان تحصیل کرده و هنرمندان معلول شاید بد نباشد که این جشنواره در سه سطح استانی ، منطقه ای و کشوری برگزار شود.

لزوم انتخاب دقیق تر آثار راه یافته به جشنواره ، شناسنامه دار کردن گروه های شرکت کننده ، حمایت علمی و محتوایی از نویسندگان و کارگردانان گروه ها و برگزاری کارگاه های آموزشی عمومی برای تمامی شرکت کنندگان این سال ها به طور منظم حداقل دوبار در سال برای ارتقاء شایسته  جشنواره سراسری تئاتر معلولان توصیه می شود.

بی شک اتصال این جشنواره به جشنواره تئاتر فجر به عنوان بخشی خاص – حتی به صورت رقابتی جنبی – محتمل ، ضروری و اجتناب ناپذیر است.

به امید روزهای خوب تئاتر معلولین و به امید تلاش بیش از پیش دست اندرکاران کوشای سازمان بهزیستی کشور